samochód
fot. www.unsplash.com

Poniżej znajdziesz szczegółowy przewodnik, który pomoże Ci zrozumieć procedury i możliwości zakupu samochodu za granicą bez VAT lub w cenie netto, z uwzględnieniem prawa UE i polskich regulacji. Tekst przeznaczony jest dla osób, które mają świadomość formalności i chcą uniknąć kosztownych niespodzianek.

Na czym polega zakup auta bez VAT / netto?

Zakup auta w cenie netto oznacza, że nie doliczono do niego podatku od wartości dodanej (VAT). W praktyce możliwe to bywa w kilku scenariuszach:

  • gdy sprzedawca (dealer) wystawia fakturę netto zwolnioną z VAT (np. w przypadku sprzedaży firmowej lub wewnątrzwspólnotowej),

  • gdy auto uznane zostaje za używane według definicji VAT (więcej niż 6 miesięcy od pierwszej rejestracji lub przejechane ponad 6 000 km) i sprzedawca stosuje procedurę marży (VAT nie jest doliczany osobno).

Jednak bez VAT nie oznacza automatycznego zwolnienia z obowiązków podatkowych w kraju rejestracji – często podatek zostanie naliczony lokalnie. W Unii Europejskiej obowiązuje zasada, że VAT od nowego auta jest płacony w kraju, w którym auto zostanie zarejestrowane, nawet jeśli zakup odbył się w innym państwie.

Dlatego warto wiedzieć, kiedy możliwe jest uniknięcie VAT lub jego odzyskanie, a kiedy nie ma takiej możliwości.

Kiedy można uniknąć zapłaty VAT?

Poniżej prezentuję trzy scenariusze, w których można starać się o uniknięcie VAT lub jego zwrot:

1. Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż netto (sprzedaż między firmami)

Jeśli kupujesz auto jako firma zarejestrowana dla VAT, a sprzedawca również jest firmą w UE, możliwe jest zastosowanie procedury wewnątrzwspólnotowej dostawy. Auto sprzedawane jest w cenie netto (bez VAT) – pod warunkiem, że wykazujesz zakup w krajowej deklaracji VAT oraz że auto zostanie zarejestrowane w Twoim kraju. Taka procedura opiera się na zasadzie odwrotnego obciążenia (reverse charge).
To rozwiązanie wymaga spełnienia warunków formalnych oraz posiadania numeru VAT UE u obu stron.

2. Zakup auta używanego metodą marży

Jeśli auto jest już używane według przepisów VAT (więcej niż 6 miesięcy od pierwszej rejestracji lub ponad 6 000 km), sprzedawca może stosować metodę marży – czyli dolicza VAT jedynie do marży handlowej, nie do pełnej kwoty. W tym przypadku cena z faktury nie zawiera jawnego VAT-u, co zbliża się do wersji ceny netto z punktu widzenia kupującego, choć formalnie VAT i tak jest uwzględniony na marginesie.
Taka metoda stosowana jest często w transakcjach dealerskich aut używanych w Unii Europejskiej.

3. Zwolnienie z VAT jako import przy zmianie miejsca zamieszkania

Jeśli przenosisz się do Polski z innego kraju (zarówno z UE, jak i spoza niej), możesz skorzystać z ulgi importowej – traktując samochód jako mienie osobiste, tzw. removal goods. W takim przypadku możliwe jest uniknięcie VAT i ceł, jeśli spełnisz określone warunki: co najmniej 12 miesięcy zamieszkiwania poza Polską, posiadanie auta co najmniej 6 miesięcy przed przenosinami i dostarczenie odpowiednich dokumentów.
Taka ulga umożliwia import auta bez VAT, ale wymaga skrupulatnej weryfikacji formalności.

Warto podkreślić – ulg z importu nie stosuje się do zwykłych zakupów i przewozu auta w celach handlowych.

Co się dzieje, gdy nie uda się uniknąć VAT?

Jeżeli auto zostanie uznane za nowe w świetle przepisów VAT – czyli zostało użyte krócej niż 6 miesięcy lub przejechało mniej niż 6 000 km od pierwszej rejestracji – to niezależnie od miejsca zakupu, VAT będzie naliczony w kraju rejestracji. W Polsce standardowa stawka VAT wynosi 23 % dla towarów importowanych i wewnątrzwspólnotowych.

Do tego dochodzą inne opłaty:

  • Akcyza – przy imporcie auta do Polski:

    • 3,1 % jeśli pojemność silnika ≤ 2 000 cm³

    • 18,6 % dla silników > 2 000 cm³

    • specjalne stawki dla hybryd samochodowych

  • Opłata rejestracyjna, tłumaczenia dokumentów, koszt homologacji (dotyczy pojazdów spoza UE)

  • Cło – gdy sprowadzasz pojazd spoza Unii Europejskiej, cło zwykle wynosi ok. 10 % wartości auta (plus VAT od sumy auta, transportu i cła)

W takim wypadku całkowity koszt może przewyższyć oszczędności z zakupu poza granicami.

Praktyczny plan działania: Krok po kroku

1. Weryfikacja auta i sprzedawcy

Sprawdź, czy auto kwalifikuje się jako używane według definicji VAT – to warunek do zastosowania metody marży. Upewnij się, że sprzedawca to firma zarejestrowana do VAT UE (jeśli planujesz zakup netto między firmami).

2. Ustalenie formy sprzedaży (netto / brutto / marża)

Zawrzyj z dealerem zapis, że auto zostanie eksportowane i zadeklaruj rejestrację w kraju docelowym – to pozwala uniknąć doliczenia VAT w kraju sprzedawcy. Jeśli sprzedawca nalicza VAT, uzyskaj pisemne potwierdzenie, by potem ubiegać się o jego zwrot. Jeśli używana jest metoda marży – sprawdź, czy VAT został poprawnie rozliczony i czy faktura jest zgodna z przepisami.

3. Transport i formalności przewozowe

Zorganizuj transport, ubezpieczenie w tranzycie oraz dokumenty przewozowe (CMR, faktura, potwierdzenie zakupu). Przy imporcie z krajów spoza UE zadeklaruj auto na granicy lub w urzędzie celnym, jeśli jest przewożone transportem lądowym lub morskim.

4. Odprawa celna i rozliczenia podatkowe

Jeśli auto pochodzi spoza UE – dokonaj odprawy celnej, zapłać cło i VAT importowy.
W przypadku samochodów używanych z UE złóż uproszczoną deklarację AKC-U/S w polskim urzędzie skarbowym przed rejestracją auta. Oblicz akcyzę według pojemności silnika i rodzaju napędu. Do deklaracji załącz dokumentację zakupu, tłumaczenia i potwierdzenia przewozu.

5. Homologacja / certyfikat zgodności (CoC) / badanie techniczne

Jeśli auto pochodzi spoza Unii Europejskiej lub brak mu unijnego certyfikatu zgodności, trzeba przejść proces homologacji lub adaptacji. Następnie wykonaj przegląd techniczny w Polsce, konieczny do rejestracji.

6. Rejestracja w Polsce

W urzędzie komunikacji złóż dokumenty: dowód odprawy, potwierdzenie zapłacenia VAT i akcyzy, dokumenty auta oraz tłumaczenia. Opłać opłatę rejestracyjną i odbierz tablice.
Masz 30 dni od daty importu lub sprowadzenia auta, by dokonać rejestracji.

Uwaga na pułapki i najczęstsze błędy

  • Dealerzy czasem naliczają VAT mimo deklaracji eksportu – bez dowodu rejestracji możesz nie odzyskać podatku.

  • Stosowanie metody marży wymaga, by auto spełniało warunki używanego – w przeciwnym razie naliczony VAT może być uznany za nieprawidłowy.

  • Brak certyfikatu zgodności (CoC) dla auta spoza UE może skutkować droższą homologacją lub nawet brakiem możliwości rejestracji.

  • Terminowe zgłoszenie deklaracji AKC-U/S i opłat podatkowych jest kluczowe – opóźnienia mogą skutkować karami i problemami przy rejestracji.

  • W przypadku importu w ramach zmiany miejsca zamieszkania rygor dokładności dokumentów jest bardzo wysoki – błędy mogą skutkować odmową ulgi.

Zakup auta za granicą w wersji netto / bez VAT jest możliwy, ale wymaga dobrego rozpoznania przepisów, zaplanowania procedur i właściwej dokumentacji. Szczególnie ważne jest określenie statusu pojazdu (nowy vs używany), forma transakcji (firma, prywatny), oraz pełna zgodność z lokalnymi regulacjami celnymi i podatkowymi. Ktoś zainteresowany motoryzacją i posiadający determinację – przy zachowaniu ostrożności – może znacząco zoptymalizować koszty zakupu auta.

Źródło: www.biznesnet.pl